De elektronische handtekening: gelezen en goedgekeurd?

De elektronische handtekening is in principe een erg efficiënte oplossing, maar toch zijn er een aantal juridische aandachtspunten waar u best rekening mee houdt om onaangename verrassingen te vermijden.

Het belangrijkste wetgevende instrument met betrekking tot elektronische ondertekening is de ‘Verordening van 23 juli 2014 betreffende elektronische identificatie en vertrouwensdiensten voor elektronische transacties in de interne markt (eIDAS-verordening)’. Deze verordening creëert een kader voor digitale identiteit en authenticatie en heeft als doel het vertrouwen in elektronische interacties te vergroten. Dit doet ze door een omschrijving te geven van de verschillende soorten van elektronische handtekeningen, maar ook door er welbepaalde bewijswaardes aan vast te knopen.

Soorten elektronische handtekeningen
1. Gewone elektronische handtekening
De gewone elektronische handtekening bestaat uit gegevens in elektronische vorm die zijn vastgehecht of logisch geassocieerd worden met andere elektronische gegevens en worden gebruikt als middel voor authenticatie. Deze handtekening biedt geen garanties omtrent de authenticiteit van de handtekening of de integriteit van het ondertekende document. Daarom wordt het gebruik enkel aangeraden voor toepassingen die geen hoge veiligheid vereisen. Een concreet voorbeeld van deze vorm van elektronische handtekening is de gescande handtekening die werd ingevoegd in een document.

2. Geavanceerde elektronische handtekening
Deze handtekening moet op unieke wijze aan de ondertekenaar verbonden zijn, het mogelijk maken de ondertekenaar te identificeren, aangemaakt worden met middelen die de ondertekenaar onder zijn uitsluitende controle kan houden en op zodanige wijze verbonden zijn op de gegevens waarop zij betrekking heeft dat elke latere wijziging van deze gegevens kan worden opgespoord. De geavanceerde elektronische handtekening vereist bijgevolg een aantal technische controles die aantonen dat de handtekening authentiek is en dat het te ondertekenen document integer blijft. Voorbeelden hiervan zijn ondertekening op basis van een unieke code of een private sleutel.

3. Gekwalificeerde elektronische handtekening
De gekwalificeerde elektronische handtekening lijkt sterk op de geavanceerde elektronische handtekening, maar gebruikt voor het aanmaken van de handtekening een gekwalificeerd certificaat verkregen via een zogenaamd veilig middel. De gekwalificeerde elektronische handtekening biedt de beste garantie op vlak van authenticiteit van de handtekening en integriteit van het ondertekende document. De bekendste voorbeelden van de gekwalificeerde elektronische handtekening zijn ondertekening via eID of de Itsme-applicatie.

Bewijswaarde van de elektronische handtekening
Het uitgangspunt is eenvoudig: enkel de gekwalificeerde elektronische handtekening zal automatisch erkend worden als een rechtsgeldige handtekening. De gekwalificeerde elektronische handtekening wordt met andere woorden als enige gelijkgesteld aan een handgeschreven handtekening. Dit betekent dat deze handtekening op zichzelf volstaat als bewijs van de overeenkomst en niet moet worden aangevuld met andere bewijsmiddelen. Het is aan de persoon die de gekwalificeerde elektronische handtekening betwist om hier bewijsmateriaal voor aan te voeren. Op basis van de eIDAS-verordening is men bovendien zeker dat de handtekening erkend zal worden in de hele EU.

De gewone of geavanceerde elektronische handtekening kan in principe eenzelfde bewijskracht met zich meebrengen, maar enkel indien partijen voldoende aannemelijk kunnen maken dat de handtekening effectief geldig is. Dat is sowieso uitgesloten voor bepaalde soorten documenten waarvoor de wet strengere formaliteiten oplegt (bv. notariële akte). Wanneer de rechter oordeelt dat de handtekening niet voldoende betrouwbaar is, zal hij zelf de bewijswaarde bepalen. Het spreekt voor zich dat een gewone elektronische handtekening makkelijker te betwisten valt dan de geavanceerde elektronische handtekening.

Alternatief?
Beter niet. Wie geen enkel risico wilt nemen omtrent de bewijswaarde van een elektronische handtekening, kiest dus best voor de gekwalificeerde elektronische handtekening.

Heeft u nog vragen over de voor- en nadelen van elektronische ondertekening? Contacteer gerust Halsten BE.legal voor advies op maat.